خجالت کشیدن،کمرویی و ترسویی

خجالت کشیدن...

کمرویی...

و ترسویی در کودکان...

در حوالی 2 تا 3 ماهگی خنده اجتماعی(شادی و خوشحالی صورت و گاهی همراه با صدا در آوردن در پی دیدن

چهره برخی از افراد) و در حوالی 4 تا 6 ماهگی خشم و عصبانیت ظاهر می شوند.

در حوالی 6 تا 8 ماهگی که شدت پیوند عاطفی مادر و کودک قوت می یابد،پدیده ترس از غریبه ها نیز ظاهر

می شود (روبرگردان از قیافه های غیر آشنا و ترس در صورت در آغوش گرفتن او توسط فرد،حتی اگر پدر و مادر

بزرگ و یا خاله ای باشد که هر از گاهی با کودک در ارتباط بوده و در ذهن کودک به عنوان فرد ناآشنا تفسیر

میشود).

در همین زمان است که پدیده اضطراب جدایی نیز دیده می شود و تا حوالی 18ماهگی ادامه می یابد. در این

دوره (6 تا 18 ماهگی) به واکنش کودک (ترس یا اضطراب،اجنتاب و پرهیز) در برابر موقعیت جدید و ناآشنا (در

حضور پدر یا مادر) مهارت رفتاری یا اظطراب و ترس از تازه ها گفته می شود. اگر این واکنش ها نسبت به

افراد و موقعیت اجتماعی تازه و ناآشنا باشد به آن خجالت ناشی از ترس یا اضطراب گفته می شود. این چنین

خجالتی یک واکنش تطابقی با شرایط جدید بوده و توجه کودک را کمی افزایش می دهد.

ازحوالی 15 تا 18 ماهگی کم کم قدرت ادراکی کودک افزایش می یابد و او قادر به شناخت خود به عنوان

ماهیتی مستقل و متفاوت خواهد شد و مفهوم من در ذهن او شکل می گیرد و از این زمان به بعد است که کم

کم عواطف و احساسات مرتبط به خودآگاه از جمله شرم،حیا،احساس،غرور و افتخارو گناه شروع به شکل گیری

می کنند. اولین احساس شکل گرفته شده مرتبط با آگاهی از خود و شرم و خجالت حضور است. در این حالت

کودک در پی مورد توجه قرار گرفتن،تعریف،نگاه کردن خود در آینه و یا انجام کاری در برابر جمع دچار یک احساس

مرکب و متناقض و در نوسان بین اضطراب با اشتیاق،تنش با خشنودی و گرایش با اجتناب می شود. یعنی

کودک از یک طرف تمایل و هیجان دارد و از طرف دیگری خود را کنترل می کند.فرد معمولا از نگاه مستقیم به طرف

مقابل خوداری کرده و سر خود را به زمین انداخته  و یا فقط به دیگری نگاه می کند و هر از گاهی به فرد(یا

افراد)مقابل نگاه می کند و ممکن است بدن خود را بچرخاند و یا انگشت در دهان کند و یا با موهای خود ور برود.

در این حالت فرد معمولا کم حرف شده و آرام و آهسته و یا کمی لرزان صحبت می کند و ممکن است

برافروختگی نیز رخ دهد.

در حوالی 3 تا 4 سالگی کودک قادر به درک مفهوم دیگران(اضافه بر مفهوم من) نیز می شود و می تواند خود را

از چشم و نظر دیگران ببیند و مورد ارزیابی قرار دهد و به اصطلاح از آگاهی از خود به خودآگاهی برسد و بدین

ترتیب اشکال شرم و خجالت خودآگاهانه نبز شکل می گیرد.

نکته:برخی اعتقاد دارند که حالتی از شرم و حیا حتی از همان 1 تا 2 ماهگی و شرم حضور از 8 تا9

ماهگی در کودک قابل شناسایی است.

نکته:شرم وکمرویی،احساسی است که در زمان مواجه شدن با موقعیت بوجود می آید ولی در

خجالت و اضطراب اجتماعی،احساس قبل از قرار گرفتن در موقعیت نیز وجود دارد و در ضمن در

شرم افزایش فعالیت سیستم عصبی خودکار نوع پاراسمپاتیکی و در خجالت نوع سمپاتیکی وجود

دارد.

بسیاری از افراد ترسویی را معادل کمرویی و خجالتی بودن در نظر می گیرند و اگرچه بسیاری از افراد ترسو،کمرو

نیز هستند(وبالعکس) ولی ترسویی در محدوده و قلمرو اختلال هراس قرار می گیرد که نمونه مشخص آن ترس از

تاریکی و ترس یا هراس اجتماعی است